Special: Filosoferen met kinderen
Het onderstaande overzicht is gemaakt door Liesbeth Eshuis van Kunstkastelen. Helemaal aan de onderzijde van deze pagina kun je nog een extra boekenlijst downloaden van Marijke Goudriaan.
Ik ben Harry Vink
Auteurs: Alexis Deacon & Viviane Schwarz
Uitgeverij: Lemniscaat
Prijs: € 14,95
Grappig én filosofisch – een prentenboek waar jong en oud vrolijk van wordt
De vinken woonden met z’n heleboelen bij elkaar. Ze maakten voortdurend zo’n vinkenherrie, dat je jezelf niet eens kon horen denken.
Het leven gaat zijn gangetje, en af en toe komt het Beest en vreet een vink op.
Op een nacht wordt Harry Vink wakker in volstrekte stilte. Dan gebeurt er iets opmerkelijks: hij heeft een gedachte. En hij hoort hem! IK BEN GEWELDIG, dacht Harry. Als de volgende dag het Beest komt, besluit Harry actie te ondernemen. Je bent immers geweldig of je bent het niet. Maar zijn actie pakt anders uit dan hij gehoopt had…
Ik ben Harry Vink is een boek voor iedereen: voor filosofen en voor dromers, voor mensen die van mooie boeken houden, van grappige boeken houden en van denken houden, voor vogelliefhebbers én voor vegetariërs. Kijk zelf maar. Wedden dat ook jij met een glimlach op je gezicht het boek dichtslaat?
Misschien
Auteurs: Ghislaine Roman & Tom Schamp
Uitgeverij: Mo’media (niet meer leverbaar)
Een vierkant boek waarin zestien stellingen staan, die steeds beginnen met het woord ‘misschien’, zoals ‘Misschien zijn dinosaurussen helemaal niet uitgestorven maar hebben ze zich gewoon heel goed verstopt.’ De stellingen hebben vooral betrekking op dieren, behalve clowns, heksen en de nacht. Op iedere linkerpagina staat de stelling in een ovaal, die als uitgangspunt voor een tekening wordt gebruikt. Op de rechterpagina wordt een illustratie van deze stelling weergegeven. De stellingen zijn soms humoristisch, soms absurd en soms flauw.
De vormgeving is prachtig verzorgd: mooie afbeeldingen, frisse kleuren, wisselend lettertype, zowel in grootte als in kleur. De kaft toont een van de illustraties uit het boek en het woord misschien, waarbij de ‘m’ en ‘h’ groter zijn dan de andere letters. De onderwerpen van de stellingen en tekeningen sluiten aan bij kinderen, terwijl de humor van de stellingen meer op volwassenen gericht is. Een bijzonder boek, zowel door de mooie vormgeving als door de inhoud, misschien geschikt voor kinderen vanaf ca. 6 jaar.
Als…
Auteurs: Ghislaine Roman & Tom Schamp
Uitgeverij: Mo’media
Prijs: € 12,50
Als giraffen konden breien dan zou het wel tien jaar duren voor hun sjaal af is. Als de zee zoet was dan zouden ijsbergen waterijsjes zijn. Als alle zandlopers verstopt zouden raken zou de tijd dan stil blijven staan? Als jij een boekje zou schrijven over ‘als’ wat zou daar dan allemaal in staan?
Prentenboek met allerlei uitspraken die met “Als” beginnen, bijvoorbeeld “Als de zee zoet was dan zouden ijsbergen waterijsjes zijn” enzovoort. De uitspraken hebben steeds een verrassende wending. De technisch eenvoudig te lezen tekst staat in een illustratie, gedrukt in grote gekleurde letters. Op de tegenoverliggende bladzijde staat een paginagrote illustratie die de tekst ondersteunt. Dit verzorgd uitgegeven vierkante prentenboek kan met kinderen vanaf ca. 6 jaar bekeken worden of zelf gelezen vanaf ca. 8 jaar.
Waarom?
Auteurs: Ghislaine Roman & Tom Schamp
Uitgeverij: Mo’media
Prijs: € 12,50
Op elke dubbele pagina van dit prentenboek wordt een vraag gesteld. De illustraties links en rechts kunnen je tot een antwoord inspireren, want niet altijd is er één juist antwoord op de vraag. De vragen zijn meestal doordenkertjes zoals: ‘Waarom smaken tranen hetzelfde als de zee?’, ‘Waarom zit er maar één nacht tussen twee dagen?’, ‘Waarom zorgt de zon er overdag voor dat we geen sterren zien?’.
Een beetje natuurwetenschappelijke kennis van de voorlezer is dus mooi meegenomen. In ieder geval kunnen er leuke gesprekken over ontstaan. Opvallend is ook dat er altijd een verband is tussen twee opeenvolgende vragen. Eén woord uit de eerste vraag komt altijd terug in de tweede. Een voorbeeld: ‘Waarom maken heksen toverdrankjes van kikkerplas?’ en ‘Waarom zijn kikkers blij als het regent?’, gevolgd door ‘Waarom zorgt de regen ervoor dat slakken tevoorschijn komen?’ De illustraties zijn gewoon fascinerend: zeer gedetailleerd en fantasierijk zoals naïeve schilderijtjes.
De verrassende details maken dat je het boek vele keren opnieuw kunt bekijken zonder dat het gaat vervelen. En als je als voorlezer de antwoorden niet weet, geen nood. De laatste vraag luidt immers: ‘Waarom geven grote mensen niet altijd antwoord als je vraagt waarom …?’
Grote Wolf & Kleine Wolf
Auteur: Nadine Brun-Cosme
Uitgeverij: Hoogland & Van Klaveren
Prijs: € 12,75
Grote Wolf woont alleen onder zijn boom. boven op een heuvel
Zo is het altijd geweest.
Op een dag verschijnt Kleine Wolf.
Nu zijn er twee wolven onder de boom.
Voor Grote Wolf, die altijd alleen is geweest, is het accepteren van een andere wolf, ook al is die maar klein, nog niet zo eenvoudig …
Grote Wolf & Kleine Wolf ontving in 2010 een Vlag & Wimpel van de Griffeljury.
Grote Wolf & Kleine Wolf is een mooi boek van een Frans duo, waarin het loslaten van eigenbelang en de voorzichtige groei naar kameraadschap en vriendschap, prachtig wordt verbeeld in woord en beeld. Het subtiele contrast tussen de stevige illustraties en het tedere verhaal en de kleine gebaren, maakt indruk. In Grote Wolf & Kleine Wolf krijgt een veel gebruikt thema als vriendschap een creatief nieuw jasje. Het is een boek dat je na het lezen met een grote glimlach dichtslaat.
Uit het Juryrapport van de Griffeljury 2010.
Grote Wolf & Kleine Wolf, het geluk dat maar niet van de boom wilde vallen
Auteur: Nadine Brun-Cosme
Uitgeverij: Hoogland & Van Klaveren
Prijs: € 12,75
Helemaal boven in een boom groeit een klein blaadje. In de lente ziet het er mals en groen uit, in de zomer wonderlijk glanzend en in de herfst lijkt het zo warm en zacht, dat Kleine Wolf het liefst zijn snuit ertegenaan zou wrijven. Wat zou hij dat blaadje graag willen hebben! Maar zelfs in de winter wil het niet van de boom vallen.
Dan besluit Grote Wolf naar boven te klimmen om het blaadje te gaan halen, al is het alleen maar om de oogjes van Kleine Wolf te zien glimmen. Maar hoe hoger hij klimt, hoe dunner de takken worden …
Een onroerend winterverhaal over een bijzondere vriendschap.
Nooit denk ik aan niets
Auteurs: Hans & Monique Hagen
Uitgeverij: Querido
Prijs: € 15,99
ik weet
wat lief is en wat stout is
wat goed is en wat fout is
maar wat is nul en wat is niets
wanneer is ooit wanneer is nooit
en waar is nergens
dat moet ik nog bedenken
ik denk nooit aan niets
want als ik dat probeer
denk ik stiekem toch aan iets
Charlotte Dematons voegt een hartverwarmend verhaal toe aan de gedichten van Hans & Monique Hagen. Op elke bladzijde wacht een nieuwe verrassing. Met explosies van kleur en subtiele grapjes. Een prachtig poëzie-prentenboek voor fans van Nederland en Jij bent de liefste. Voor alle leeftijden!
Lieve Stine, weet jij het? 20 vragen over het leven
Auteur: Stine Jensen
Uitgeverij: Kluitman
Prijs: € 14,95
Waarom mag je het niet gewoon zeggen als je een cadeau spuuglelijk vindt? Waarin post je superblije foto’s online als je helemaal niet zo’n leuke avond hebt gehad? Hoe weet je bij welk groepje je hoort als je naar de middelbare school gaat? Wat zegt jouw kledingstijl over jou? Moet je altijd naar je ouders luisteren? En waar is je oma eigenlijk nu zij is overleden?
Zo veel dingen uit het dagelijks leven zijn ontzettend ingewikkeld als je erover na denkt! Gelukkig hebben veel wijze filosofen lang nagedacht (soms wel hun hele leven) over al dit soort vragen. Stine Jensen is een moderne filosoof die oude wijsheden combineert met het leven van nu, en in dit boek geeft zij duidelijke antwoorden op de vragen van kinderen. Maar soms kan je ook een vraag terug verwachten….
Stine Jensen is filosoof en schrijfster. Ze is bekend van de tv-programma’s ‘Dus ik ben’ en ‘Dus ik ben jr.’ en maakte onlangs de reisserie ‘Licht op het Noorden’.
Leren doordenken: Filosoferen met kinderen
Praxisbulletin Themaboek
Uitgeverij: Malmberg
Prijs: € 19,95
Het themanummer is samengesteld door Liesbeth Rosendaal en Fabien van der Ham. In de inleiding wordt heel helder uitgelegd wat filosoferen eigenlijk is (“samen leren denken”) en hoe je het met kinderen kunt doen. Vervolgens worden in 8 thema’s in totaal 24 filosofielessen uitgewerkt, steeds voor groep 1-2, 3-5 en 6-8.
Vragen die aan bod komen zijn onder meer “Is een baas altijd de baas?”, “Waar heb je een naam voor nodig” (beide groep 1-2), “Wat is waar?”, “Word je goed of slecht geboren?” (beide groep 3-5), “Kun je leven zonder geschiedenis?” en “Is er iets wat je echt zeker kunt weten?” (beide groep 6-8).
De gulle boom
Auteur: Shel Silverstein
Uitgeverij: Mozaïek
Prijs: € 13,90
‘Er was eens een boom… En hij hield van een kleine jongen.’
Zo begint dit ontroerende verhaal over de vriendschap tussen een boom en een jongetje. Prachtig geïllustreerd door Shel Silverstein en klinkend vertaald door Arthur Japin.
Elke dag komt het jongetje naar de boom om de appels te eten, aan zijn takken te bungelen, of langs de stam naar beneden te glijden. Maar als het jongetje ouder wordt, eist hij steeds meer van de boom… en de boom geeft. Geeft alles wat hij heeft. Shel Silverstein schreef een prachtig melancholisch verhaal dat voor alle leeftijden andere betekenissen heeft. Het zal elke lezer, jong of oud, aan het denken zetten over geven, nemen en onvoorwaardelijke liefde.
De vraag van de olifant
Auteurs: Leen van den Berg & Kaatje Vermeire
Uitgeverij: De Eenhoorn
Prijs: € 16,50
“Zoals elk jaar was alles en iedereen weer het heuveltje op geklommen.”
Zo begint het verhaal met een grote prent waarop een olifant treurig klaar zit met een stoeltje op zijn kop en een bloem gekruld in zijn slurf. Olifant (die hier dienst doet als heuvel?) heeft een moeilijke vraag: hoe weet je dat je van iemand houdt? De ongeduldige mier, die de vergadering leidt, geeft het woord aan Muis, Sneeuwwitje, een steen, een zwerver, een ontdekkingsreiziger en nog veel anderen.
Als ze samen tot een bevredigend antwoord gekomen zijn, wordt de vergadering gesloten en mag iedereen naar huis. Mier gaat nog even langs bij Schildpad en snapt bij haar vertrek niet waarom ze zich plots zo alleen voelt.
Met heel veel verschillende antwoorden en een open einde geeft Leen van den Berg ons heel wat kapstokken om verder te filosoferen.
De prenten van Kaatje Vermeire zijn zoals steeds een combinatie van grafiek en illustraties. Het geheel ademt een Amerikaanse sfeer, door de windmolens en het dorre landschap. De personages zijn niet alleen dieren, maar ook een paar acrobaten, Sneeuwwitje, stoelen, bloemen enzovoort. De weinige felle kleuraccenten zijn waarheidsgetrouw en ook de figuren werden eerder realistisch dan fantasierijk weergegeven. De combinatie van al die figuren die dan ook nog eens gaan vergaderen op de rug van een olifant, zorgt dan weer wel voor een fantastisch universum.
Dit boek is een aanrader, zowel voor zijn oogstrelende prenten als voor zijn boeiende tekst. Beide vormen stof tot nadenken.
Nog meer boeken over filosoferen met kinderen
Kun je geen genoeg krijgen van deze boeken? Dan hebben we nog een lijst met andere boeken, samengesteld door Marijke Goudriaan in 2011. Let op: niet alle titels zijn meer leverbaar!
Bekijk of download de boekenlijst ‘Filosoferen met kinderen’.
